Gemi ve Yat Hizmetleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cem Seven, Bloomberg kanalında Hande Berktan’ın sunduğu İş Dünyası programına konuk oldu.
Berktan’ın sorularını yanıtlayan Cem Seven, Kasım ayında yaşanan artışın önümüzdeki aylarda da devam edeceğini öngördüklerini söyledi.
Gemi ve yat inşasında ortalama 2-2,5 yıl gibi bir süreç olduğunu ifade eden Seven, sektörün mevsimsel etkenlerden bağımsız olduğuna dikkat çekti. Seven, 2018 yılı Kasım ayında 30 milyon dolar olan gemi ve yat ihracat rakamının bu yıl Kasım ayında 162 milyon dolar olarak gerçekleşmesinin nedenlerini şu ifadelerle açıkladı:
Bizim 1,5-2 yıl imalat sürecimiz olduğu için bu siparişlerin büyük bir çoğunluğu 2018 yılının ilk 6 ayında alınmış siparişlerdir. Bu siparişlerin teslimatı haliyle 2019 Ekim, Kasım, Aralık aylarına denk geldi. 2018 yılının ilk 6 ayında teminat mektuplarıyla ilgili problemlerimiz olmadığı için o dönemde oldukça fazla sipariş alma imkânı yakaladık. Bugün, Kasım ayı sonu itibariyle 931 milyon dolar rakamına ulaştık. 2018 yılı rakamlarımız 990 milyon dolardı. Demek ki 60 milyon dolar gerideyiz şuan itibariyle. Ama bizim beklentimiz yılsonu itibariyle 1 milyar dolar seviyesine geleceğimiz yönünde.
Gemi ve yat ihracat rakamları düşüyor
Dünya üzerinde gerçekleşen toplam ihracat rakamlarının düşüş gösterdiğine dikkat çeken Cem Seven, dünya ticaretindeki daralmaya paralellik gösteren bu düşüşten en büyük yarayı da ihracat rakamlarında ilk sıralarda yer alan ülkelerin aldığını söyledi.
Gemi ve yat ihracatındaki daralmaya ilişkin detaylar veren Seven, ‘’Dünyadaki toplam gemi ihracat rakamlarına baktığınızda ortalama 120-140 milyar dolar gibi rakamlar ortaya çıkıyor. Bu alanda birinci kim diye baktığınızda tabii ki Güney Kore yer alıyor. Fakat şöyle bir durum var, ihracatı 40 milyar dolar seviyelerine yaklaşan Güney Kore’nin bu yıl ihracat rakamlarına baktığımızda 20-25 milyar dolarlara düşme eğiliminde olduğunu görüyoruz. Yani şunu fark ediyoruz, dünyadaki gemi ve yat inşa hacmi ihracat rakamları dünya ticaretine paralel olarak aşağı yönlü bir hareket içerisinde. Dünya Ticaret Örgütü’nün istatistiklerine baktığımızda 2019’un ilk 8 ayında yüzde 4.6 düşüş var’’ ifadelerini kullandı.
Özel amaçlı gemilerde çok başarılıyız
Dünya gemi ve yat ihracatındaki daralmanın Türk gemi inşa sanayini aynı oranda etkilemeyeceğini, aksine Türk tersanelerine yeni siparişlerin kapıda olduğunu belirten Seven, ‘’Global anlamda sektörde yaşanan ihracat düşüşünün büyük tonaj yük gemilerinde olduğunu görüyoruz. Bizim tersanelerimiz daha çok özel amaçlı gemiler inşa ediyor.Türk gemi inşa sanayii, özel maksatlı gemi üretiminde son derece başarılı. Nedir bu özel amaçlı gemiler? Elektrikli yolcu feribotları, lng ile çalışan feribotlar, römorkörler, petrol platformlarına hizmet veren servis gemileri, balıkçı fabrika gemileri gibi gemiler. Tersanelerimiz bu alanlarda oldukça tecrübeli ve başarılılar. İstatistiklere baktığımızda dünya gemi ve yat ihracatında bir daralma olduğunu görüyoruz. Burada en büyük kayıp Güney Kore’de. Bu, özel maksatlı gemi ihracatındaki düşüşü beraberinde getirmiyor. Tam tersine tersanelerimize yüklü siparişlerin gelmek üzere olduğunu öngörüyoruz’’ dedi.
En çok ihracat Norveç’e
Gemi ve yat ihracatında başı çeken ülkenin yüzde 33 ile Norveç olduğunu belirten Seven, Finlandiya, Danimarka, İsveç, İzlanda, Hollanda, İtalya ve Almanya’nın sektörün önemli ihracat ülkeleri olduğunu söyledi. Özellikle İtalya, Hollanda ve Almanya’nın sektör için çok önemli pazarlar olduğunu dile getiren Seven, ‘’2019 yılı ihracat rakamlarımıza bakıldığında bu ülkelere yapılan ihracatın toplam ihracata oranının yüzde 10 seviyelerine yaklaştığını görüyoruz’’ dedi.
Tersanelerdeki kapasite kullanım oranına değinen Seven, ‘’Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) ve Deniz Ticaret Odası (DTO) bu alanda çalışmalar yürütüyor. Bu çalışmalar uzun soluklu çalışmalar. Bir tersane tamir bakım bakımda yüzde 80 kapasitesi ile çalışırken yeni inşada yüzde 30 seviyesinde çalışıyor olabilir. Dolayısıyla burada tamir bakımı ve yeni inşa kapasitelerini ayrı ayrı değerlendirmemiz gerekiyor. Odamızın ve birliğimizin yaptığı çalışmalar neticelendiğinde biz de bunu tüm paydaşlar ile paylaşacağız’’ ifadelerini kulandı.
