NAVTEK tarafından geliştirilen ve inşa edilen dünyanın ilk tamamen elektrikli römorkörü ZEETUG’ın ikinci faz kızağa koyma ve ZEETUG Factory açılışı için tören düzenlendi.
İlk gövdesi iki yıla yakın süredir GİSAŞ bünyesinde görev yapan ve başarılı operasyonlara imza atan dünyanın ilk tamamen elektrikli römorkör markası ZEETUG’ın ikinci gövdesi törenle kızağa konuldu. Ayrıca ZEETUG’ın geliştiricisi Navtek ile ZEETUG’ı filosuna katan ilk operatör olan GİSAŞ ortaklığıyla hayata geçen, elektrikli römorkörlerin inşasına ve suya indirme operasyonlarına ev sahipliği yapacak olan ZEETUG Factory de düzenlenen törenle açıldı.
Törene; İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve TK Tuzla Shipyard Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kıran, Türk Loydu Yönetim Kurulu Başkanı Cem Melikoğlu, GİSAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Bilgehan Bayramoğlu, NAVTEK Genel Müdürü Ferhat Acuner ve çok sayıda davetli katıldı.
NAVTEK Genel Müdürü Ferhat Acuner, törende yaptığı konuşmada projenin uluslararası iki ödül aldığını ve artık ZEETUG’ın bir marka olduğunu söyledi.
Üç yıl önce GİSAŞ ile filo yenileme konusunda görüşmeler yapılırken koydaki alanların darlığı nedeniyle boyutunun küçük olmasının yanı sıra çevreci bir römorkör tasarımını konuşurken bir buçuk yıl sonra tamamen elektrikli bir römorkörü hizmete almanın kendileri için çok önemli bir adım olduğunu ifade eden Acuner, ilk römorkörün bir buçuk yıldır GİSAŞ filosunda sorunsuz şekilde çalıştığını söyledi.
Bu iş yapılamaz dediler, iki ödül aldık
Tamamen elektrik enerjisiyle çalışan ve yerli mühendislerce tasarlanan bir römorkör için çalışmalara başladıklarında çok sayıda kişiden ve çevreden bu işin başarılamayacağı yönünde söylemler duyduklarını dile getiren Acuner şöyle konuştu:
Bu çalışma bizi öncü dizaynır, öncü tersane ve öncü işletmeci firma haline getirdi. Çalışmamız 2020 ve 2021 yıllarında iki uluslararası ödül aldı. ZEETUG bizim markamız, bunun tescil de ettirdik. İngilizce olarak Zero Emission Electric Tugboat’un kısaltması. İnsanlar artık piyasada elektrik römorkörden bahsederken ZEETUG diye bahsediyor, bu da bizi mutu ediyor.
Bu projeye başladığımızda iç ve dış piyasalarda başaramayacağımızı söyleyenler oldu. ‘‘Bu iş yapılabilecek olsa dünya devleri var onlar zaten yaparlardı’’ denildi. Biz yılmadık, inandık ve çok çalıştık. İlk römorkörümüzü bir buçuk yıl önce işletmeye aldık. Biraz önce de dediğim gibi 2020’de Green Apple ödüllerinde denizcilikte en iyi çevreci uygulama ödülü aldık, 2021 yılında ise yılın römorkörü ödülünü kazandık.
Dünya devleri 2024 hedefinde
Sektörde dünya devi olan markaların elektrikli römorkör konusunda hedefinin 2024 olduğunu, kendilerinin ise bu tarihte 12 veya 13 römorkörü suya indirmiş olacağını belirten Acuner, ‘’Londra’da düzenlenen Tugtechnology 2021 etkinliğinde bu dünya devi olarak lanse edilen markaların yetkilileri 2024 yılında ilk elektrikli römorkörlerini teslim edeceklerini söylediler. Orada da söyledim, şimdi de tekrar edeyim; biz o tarihte muhtemelen 12 veya 13’üncü römorkörümüzü teslim ediyor olacağız. Onlar ilk römorkörünü yapmış olacaklar’’ dedi.
İlk ihracat 2022’de
ZEETUG’ın ihracatı konusunda pek çok görüşme yapıldığını ancak henüz bir ihracat gerçekleşmediğini sözlerine ekleyen Acuner, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Ana hedefimiz bu römorkörlerin ihracatı. Bu konuda çok çalışıyoruz. Tamamen bataryalı, içinde dizel makine olmayan bir römorkör fikri biraz korkutuyor tutucu olan römorkör piyasasını. Ama sanıyorum 2022 yılında ilk ihracatımızı gerçekleştireceğiz.
Bugün bir buçuk yıldır GİSAŞ bünyesinde görevine başarıyla devam eden 30 ton çekme kapasiteli ilk römorkörümüzün 717 ve 720 proje kodlu kardeşlerinin kızağa koyma törenini icra ediyoruz. Aynı zamanda 45 ton çekme gücüne sahip bir büyük kardeşleri de inşa sürecine başladı. İkinci fazı olarak adlandırıyoruz ZEETUG’ların. GİSAŞ ile yaptığımız iş birliğini taçlandırdığımız ZEETUG Factoring açılışımızı da yine bugün gerçekleştiriyoruz. İçerisinde bulunduğumuz binamız artık ZEETUG Factoring diyoruz adına ve hayırlı olmasını temenni ediyorum.
Çevreci projelerin artması için elektrik fiyatında indirim şart
Törende konuşan GİSAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Bilgehan Bayramoğlu da bir buçuk yıldır GİSAŞ bünyesinde faaliyet gösteren ilk ZEETUG römorkörün performans olarak dizel römorkörlerden farkı olmadığını söyledi. Belirsizlikler ve biraz da korkuyla başlayan projenin bugün hayata geçtiğini görmekten gurur duyduğunu ifade eden Bayramoğlu, emeği geçenlere teşekkür etti.
Çevreci projelerin desteklenmesi gerektiğini sözlerine ekleyen Bayramoğlu, ‘’Benim İMEAK Deniz Ticaret Odası Başkanımızdan bir rica var. Bize elektrikte bir destek mutlaka gerekiyor. Bu çevreci projelerin sayısının, kullanımının artması konusunda mutlaka elektrikli araçların kullandığı elektrik fiyatında bir indirim yapılmasını rica ediyorum’’ dedi.
Artık bu değişimin içerisindeyiz
Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı ve TK Tuzla Shipyard Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kıran, törende yaptığı konuşmada gelinen noktadan gurur duyduğunu ve artık oyunun içerisinde olduklarını söyledi.
Projenin yurt dışına satışı noktasında bir problem olmadığını, bir süre ilk römorkörün denenip görülmesini istediğini belirten Murat Kıran, ‘’Burada yapılan konuşmalarda sanki satışta problem varmış gibi görünüyor ama yurt dışına satış noktasında birçok yere geldik. Buradan şunu söylemek istiyorum, ben bizzat ağırdan aldım, engelledim. Çünkü görmek istedim. Elimizin altında olsun, görelim, çalışıyor mu, ne oluyor bilelim istedim. Bugün bir buçuk seneyi doldurduk ve artık ihracata hazırız’’ dedi.
Dünya denizciliğinin değiştiği bu dönemde böyle bir projeye imza atmanın son derece önemli olduğunu belirten Murat Kıran, ‘‘Dünyada ilk olduk. ZEETUG marka oldu. Elektrikli, şarjı makineden bahsedilirken artık ZEETUG diye bahsediliyor. Bu çok önemli bir şey, bunu başardık. Antalya’da yaptığımız Denizcilik Çalıştayı’nda Made In Turkey yaratalım denilmişti, baktığımda bunu denizcilik sektöründe yaratabilmiş çok nadir ailelerden biri olduk. Bunun iç sularda seyir yapan feribotlara, gemilere, kısa seferli yolcu gemilerine uygulanması söz konusu. Uygulanacak ve uygulanmak zorunda. Dolayısıyla bundan sonraki adımda biz bu değişimin içerisindeyiz, varız. Artık vazgeçilmez olduk. Bunun bilinciyle çalışmalıyız’’ ifadelerin, kullandı.
NAVTEK efsanesi olmak için hiçbir engel yok
Türkiye’de römorkörcülük faaliyetlerinin çok küçük bir grup tarafından yürütüldüğünü ve sektörün gereken ilgiyi görmediğini dile getiren İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran da törende yaptığı konuşmasında projenin önemine vurgu yaptı.
Dünyada römorkör filosunun yaş ortalamasının yüksek olduğunu ve bu filonun yeni nesil teknolojilere yerini bırakacağını ifade eden Tamer Kıran, ‘‘Tüm dünyaya baktığımızda çok ciddi yaşlanmış, 30’ların üzerinde bir römorkör filosu var. Bu filonun er ya da geç, hele ki bugünden sonra yenilenmesi gerekecek. Bunu her ülkede yapmak mümkün de değil. Ülkemiz bu açıdan en önemli kaynaklardan bir tanesi olacak. Bunu yaparken tabii teknolojik gelişmeleri de takip etmemiz gerekiyor. Yani artık dizel makinelerle römorkör üretmenin bir anlamı yok, bunu bir yere satamayız. Ancak bu ve bunun gibi yeni icat edilecek, yeni nesil teknoloji römorkörlerle bu iş yapılacak. Dizel yapılıyordu, LNG/Dizel şeklinde hibrit yapıldı, ama elektrikli yoktu. Bu hakikaten NAVTEK’in başardığı önemli bir olaydır’’ dedi.
Projeden beklentinin büyük olduğunu belirten Kıran sözlerini şöyle sürdürdü:
Beklentimiz bu teknolojiyi, bu işi alıp götürebildiğiniz kadar uzağa götürmeniz. Markalar var doğru, mesela bir Robert Allan efsanesi var ama bir NAVTEK efsanesi olmak için inanın hiçbir engel yok. Bunu başaran o efsaneyi olmayı da başarır. Buna inanın ve bu doğrultuda çalışmaya devam edin. Bu ülkenin geleceği buradan geçiyor. Bu ülke üretecek satacak. Bizim de bunu yapmamız gerekiyor ve bu şekilde yapmamız gerekiyor yani eski teknolojilerden çıkıp bu şekilde yapmamız gerekiyor. Bunu bu ülke için yapmak zorundayız.
